Abberatio Ictus

Abberatio ictus to w prawie karnym to tzw. zboczenie działania. Przykład z podręcznika Prof. Waszczyńskiego: „Jan strzela do Piotra z zamiarem, aby go zabić, lecz chybia, jednak kula odbija się od skały i ryszkoszetem trafia w Pawła, który od rany umiera”. Jest to sytuacja, gdy sprawca ma zamiar popełnić coś złego, ale wskutek zboczenia działania (abberatio ictus) powoduje inny skutek, również zabroniony przez prawo. I wtedy powstaje mnóstwo ciekawych pytań: jak zakwalifikować czyn, który polega na tym, że Jan chciał zabić Piotra a zabił Pawła: czy jest to zabójstwo Pawła, czy usiłowanie zabójstwa Piotra, czy nieumyślne spowodowanie śmierci Pawła.

Na studiach prawniczych nie wystarczy jednak podawać przykładów. Przykłady są raczej tworzone od ręki i w rodzaju: „wyobraźmy sobie, że piesek ma miseczkę” lub „wyobraźmy sobie, że piesek ma paltko”. Na egzeminie nie wystarczy powiedzieć: a kwadrat plus b kwadrat równa się c kwadrat. Trzeba powiedzieć: Suma pól kwadratów położonych na przyprostokątnych trójkąta prostokątnego równa się z polem kwadratu położonego na przeciwprostokątnej. Kto tego nie potrafi zrobić ma problemy. Kolega, z którym zdawałem egzamin u Prof. Waszyńskiego, potrafił podać przykład, lecz nie definicję abberatio ictus. Wtedy spadło to na mnie.