Między swymi

W liceum przeczytałem „Pamiętnik z powstania warszawskiego” M. Białoszewskiego. Potem jeszcze „Powstanie Warszawskie” Jana Ciechanowskiego. Próbowałem jeszcze coś zrozumieć czytając „Powstanie 44” N. Davisa. Właściwie da się na ten temat powiedzieć prawie nic. „Prawie nic” to tytuł książki, o Józefie Czapskim, którą napisał Eric Karpeles. Gdy wiele lat temu czytałem „Na nieludzkiej ziemi”, książkę napisaną przez J. Czapskiego, zrozumiałem i poczułem inaczej, co to znaczy być między Swoimi. Czytając na „Nieludzkiej Ziemi” długo płakałem. Tylko jeden raz w życiu czytając książkę płakałem (nie licząc Brzydkiego Kaczątka oraz Robinsona Cruzoe).

„Na nieludzkiej ziemi” J. Czapskiego, jest najważniejszą książką o tym, kim są „Ci SWOI”. Polacy. A jednym z moich najbardziej swoich jest Józef Czapski Pamiętam, że gdy Józef Czapski spotkał się z Georgem Orwellem w Paryżu pod koniec II Wojny (lub tuż po zakończeniu Wojny) i przedstawił Orwellowi swoją ocenę sytuacji w Rosji Sowieckiej, Orwell zmienił pod wpływem tej rozmowy jedno kluczowe zdanie w „Folwarku zwierzęcym”, który wtedy już kończył pisać: „All the animals fell to the ground including Napoleon” zmienił na: „All the animals fell to the ground, except for Napoleon”. To się nazywa kochać prawdę.