Prawo

W brytyjskim podręczniku do prawa przeczytałem: „prawo jest łatwo zrozumieć, lecz trudno jest się prawa nauczyć”. Chyba na odwrót niż w naukach ścisłych matematyce i fizyce, gdzie zrozumienie to już prawie nauczenie się. Moim zdaniem jednak, uczenie się prawa jest podobne do nauki języka. Kiedyś usłyszałem od lektora języka francuskiego (byłem tylko na kilku lekcjach), że języka trzeba się uczyć minimum 8 lat, aby osiągnąć sprawność.

Można się nim posługiwać, lecz reguły gramatyczne nie są jasne. W prawie z reguły jest dla prawników jasne, co użyć, ale trudno wytłumaczyć dlaczego właśnie tak ma być. Prawo przypomina w dużym stopniu naukę English Idioms oraz English Collocations: każdy idiom i collocation tworzy normę użycia języka i tyle. Nie ma niby co rozumieć. Wiedzieć jak stosować jest rozumieniem. To jest jednak trudne. Jeden idiom lub kolokacja może zmienić losy narodu: gdyby Polskie prawo dopuszczało dziedziczenie przez kobiety jak prawo angielskie, koniec dynastii Piastów by nie nastąpił.

Cała historia potoczyłaby się inaczej. Przeczytałem to u jednego z najbardziej zasłużonych Polaków: to Paweł Jasienica. Podobno atak na Pearl Harbor był możliwy do przewidzenia, gdyby nie to, że amerykański tajny agent w Japonii nie rozumiał ważnego niuansu japońskiego prawa.