Sprawiedliwość

W filmie „Ostatni Mohikanin” Sachem Huronów rozstrzyga sprawę, w której trzeba rozważyć interesy wielu stron. Stronami tymi są: (a) wódz Magua (b) Sokole Oko (c) francuski oficer (d) dwie córki pułkownika Munro. Sachem rozstrzyga sprawę od ręki następująco: jedna córka Munro poślubi wodza Magua, druga córka spłonie na stosie, a Sokole Oko i francuski oficer pójdą wolni. Od orzeczenia tego przysługiwał NIEDEWOLUTYWNY ŚRODEK ODWOŁAWCZY, również rozpoznany od ręki: zamiast córki pułkownika Munro spłonął ostatecznie na stosie francuski oficer. Rozstrzygnięcie to zawsze wydawało mi się dziwaczne, a szczególnie gdy myślałem o nim jako prawnik.

Chociaż po dłuższym namyśle, wydaje mi się, że można zrozumieć LOGIKĘ SPRAWIEDLIWOŚCI tego orzeczenia. Z definicją sprawiedliwości zetknąłem się po raz pierwszy dopiero na studiach. Definicja ta brzmiała: „suum cuique tribuere” czyli „oddać każdemu, to co mu się należy”. Byłem jednak rozczarowany tą definicją: nie miałem przecież pojęcia, co się komu należy. Sprawa jednak nie dawała mi spokoju, więc na piątym roku kupiłem głośną „Teorię Sprawiedliwości” J. Rawlsa. I przeczytałem na samym początku: „Sprawiedliwość jest dla organizacji społeczeństwa tym, czym PRAWDA dla NAUKI”.